در این مقاله از میثم دارو پلاست در مورد بطری PET قابل بازیافت است یا نه صحبت می کنیم.
امروزه افراد بسیاری وجود دارند که به فکر بازیافت بطری Pet هستند در نتیجه به دنبال آشنایی با این روند هستند. پت یکی از انواع ماده‌های مهندسی به شمار می‌رود. پت که نوعی ماده شیمیایی است در حقیقت نسبت به دیگر پلاستیک‌هایی که در بازار وجود دارند خاصیت‌های فیزیکی منحصر به فردی دارند، این ویژگی درصد نفوذ کم پت می‌باشد. به زبان ساده‌تر آلودگی‌ها به راحتی در داخل بطری Pet نفوذ نمی‌کنند، در نتیجه بعد از بازیافت شدن این بطری‌ها دوباره در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به این نکته توجه داشته باشید که ظروف پت یکی از اصلی‌ترین عواملی است که بر روی آلودگی دریاها، کوه‌ها، اقیانوس‌ها و.. تأثیر می‌گذارد.
انواع بطری‌های بازیافتی PET
بطری‌های پلاستیکی با استفاده از پلی اتیلن ترفتالات و یا همان PET تولید و ساخته می‌شوند و به بطری pet معروف هستند. به این نکته توجه داشته باشید که بطری pet به دلیل کاربردهای وسیعی که دارند یکی از رایج‌ترین بطری‌ها می‌باشند. یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌هایی که این بطری‌ها دارند می‌توان به جلوگیری از ورود اکسیژن و خراب شدن محصول در داخل بطری اشاره کرد. بطری Pet بازیافت شده برای مصرف در صنعت بسته بندی غذا و نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تا به امروز ساخت بطری‌های پت بازیافت شده در جهان بسیار رایج شده است.
برای اولین بار در سال 1940 پلاستیک پت مورد استفاده قرار گرفته است، در گذشته‌ها این بطری‌ها در بطری‌های نوشیدنی، ظروف غذایی فاسد شدنی و دهان‌شویه‌ها قابل مشاهده بوده است. پلاستیک‌های پت به دلیل شفافیت‌هایی که دارند بسیار ایمن در نظر گرفته شده‌اند؛ اما این بطری‌ها می‌توانند بو و طعم مواد غذایی و مایعات را به خود جذب کند. البته به این نکته توجه داشته باشید در صورتی که این بطری‌ها در معرض گرما واقع شوند خطرناک می‌باشند، به عنوان مثال در صورتی که یک بطری آب معدنی در داخل اتومبیل باقی بماند و داغ شود بهتر است از آن استفاده نشود. خوشبختانه پلاستیک پت به راحتی قابلیت بازیافت دارند و بیشتر گیاهان بازیافت آن‌ها را می‌پذیرند، در نتیجه دفع آن به راحتی و آسانی انجام خواهد شد.
روش‌های بازیافت ظروف پت
پلاستیک‌هایی که برای تولید بطری‌ها در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند از مقاومت بالایی برخوردار هستند، همین امر باعث شده است که با هیچ ماده شیمایی واکنش نشان ندهند. علاوه بر این موضوع ظروف پلاستیکی در برابر میکروارگانیسم‌ها نیز از خود مقاومت نشان می‌دهند و زیست محیط را به خطر خواهند انداخت. پت و یا همان بطری پلی اتیلن ها در بیشتر وسیله‌های پلاستیکی استفاده شده‌اند. برخی از کاربردهایی که پت دارد می‌توان به ساختن فیلم، ساخت الیاف، انواع بطری‌ها و.. اشاره کرد. این ماده در صنعت‌های بسیاری اعم از بسته بندی‌های نوار ویدئویی، فیلم‌های رادیوگرافی کاربرد دارد.
در میان تمامی کاربردهایی که در بالاتر برای پت نام برده شد بیشترین ضایعاتی که از این ماده مشاهده می‌شود بطری‌های نوشیدنی می‌باشد. امروزه بازیافت بطری پت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار شده است. به این نکته توجه داشته باشید که بازیافت ظروف پت امروزه به عنوان یکی از موفق‌ترین بازیافت‌های پلیمر شناخته شده است که دارای روش‌های مختلفی برای این امر هستند.
بیشتر بخوانید: انواع قالب سازی تزریق پلاستیک
بازیافت ظروف پت به صورت مکانیکی
این روش تا زمانی که شرایط لازم برای بازیافت‌های شیمایی و فیزیکی مهیا شود انجام خواهد شد. می‌دانیم که ماده‌های مختلفی وجود دارند که در تولید بطری Petنقش بسیار مهمی دارند به عنوان مثال می‌توان به کاغذ، آلومینیوم، فیلم‌های پلاستیکی، چسب و… اشاره کرد. این ماده‌ها ناخالصی‌هایی هستند که باید از بطری جداسازی شوند تا تنها PET باقی بماند. لازم به ذکر است هر گونه ناخالصی که باقی بماند باعث می‌شود که خاصیت شیمیایی و فیزیکی پت بازیافت شده کاهش داشته باشد.
برای آن که بتوان بطری Pet را به صورت مکانیکی بازیافت کرد دو روش وجود دارد. روش اول به این صورت خواهد بود که بطری Pet قطعه‌قطعه می‌شوند و بعد از خرد شدن تکه‌های کوچک به واحد بعدی یعنی فرایند منتقل خواهند شد. در این مرحله تمامی ناخالصی‌ها اعم از آلومینیوم، کاغذ و چسب از پت جدا می‌شود. در روش دوم بطری به همان حالت اولیه‌ای که دارد وارد فرایند انتقال می‌شود. این روش نسبت به روش اول هزینه‌های کمتری خواهد داشت. در مرحله بعدی کاپ و برچسب‌ها از بطری جدا سازی می‌شوند و تنها پت شکسته و خرد شده باقی می‌ماند.
بازیافت ظروف پت به صورت شیمیایی
از دیگر روش‌هایی که امروزه با استفاده از آن بطری پت بازیافت می‌شود، بازیافت شیمیایی پلیمر می‌باشد. برخی از پلیمرهایی که در تولید بطری پت استفاده می‌شوند از پلیمریزاسیون‌های تراکمی ایجاد می‌شوند که به پارگی زنجیره پلیمر حساس هستند. این روش از بازیافت‌ها مورد توجه این دسته از پلیمرها قرار گرفته است. به عنوان مثال می‌توان به پلیمرهای پلی اورتان، پلی استر. پلی آمید اشاره کرد. پت یکی از پلیمرهایی است که می‌توان با استفاده از این روش بازیافت آن را انجام داد.
برای آن که بتوان ضایعات پت را از آن جدا کرد از روش شیمیایی بازیافت پت استفاده خواهند کرد. محصولاتی که با استفاده از این روش تولید می‌شوند بسیار گسترده هستند. برخی از ضایعاتی که با تخریب پت به وجود می‌آید می‌توان به گلیکولیز، متانولیز، هیدرولیز، آمینولیز اشاره کرد. یکی از ساده‌ترین و رایج‌ترین روش‌هایی که می‌توان ضایعات پت را تخریب کرد گلیکولیز و متانولیز می‌باشد. البته امروزه روش گلیکولیز نسبت به متانولیز بسیار بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است.
مطلب پیشنهادی: کیفیت بطری پت را چطور تشخیص دهیم
روش متانولیز بازیافت ظروف پت در چه شرایطی استفاده می‌شود؟
این روش به این صورت می‌باشد که متانول در فشار و دمای بسیار بالا قرار خواهد گرفت که این امر باعث تخریب ضایعات پت خواهد شد. از اصلی‌ترین مواد اولیه در این روش می‌توان به اتیل گلیکول و دی متیل ترفتالات اشاره کرد. واحد متانولیز پت را به راحتی می‌توان در خط تولید قرار داد و این امر به عنوان یکی از ویژگی‌های این روش به شمار می‌رود. در این روش تمامی ضایعات PET در خط تولید به صورت کامل بازیافت خواهند شد. به این نکته توجه داشته باشید استفاده از این روش تنها با وجود کاتالیزور مؤثر خواهد بود. در صورتی که کاتالیزورهای این راه را قصد دارید بشناسید بهتر است در مرحله اول با نمک منگنز، فسفات منگنز، استات، کبالت، اکسیدها، اکسید قلع، سیلیکات سدیم آشنا شوید. که جز کاتالیزور این راه هستند.
هنگامی که واکنش متانولیز پیان پیدا کرد بهتر است کاتالیوزها را نیز غیر فعال کنید، در صورتی که شما بعد از پایان یافتن کاتالیزور را نیز غیر فعال نکنید در فرایندهای بعدی با مشکلات جدی روبه‌رو خواهید شد. در صورتی که قصد ندارید از کاتالیزور در بازیافت پت به روش متانولیز استفاده کنید بهتر است بدانید که 3 مرحله را باید طی کنید. در مرحله اول زنجیرها باید تخریب شوند و طول زنجیر کوتاه شود. مرحله دوم تبدیل کردن زنجیرهای چت به الیگومرها می‌باشد. در مرحله آخر بازیافت پت به روش متانولیز بدون وجود کاتالیزورها به این صورت است که الیگومرهای تولید شده باید به مونومرها تبدیل شوند. این مرحله تنها با وجود کاتالیست امکان‌پذیر خواهد بود. در صورتی که از کاتالیزور استفاده نکنید احتمال تولید DMT کاهش پیدا می‌کند و مقدار پت بیشتری باقی خواهد ماند.
روش گلیکولیز در بازیافت ظروف پت
این روش به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های بازیافت شیمیایی PET مورد توجه قرار گرفته است. از این روش امروزه در صنعت‌های مختلفی استفاده می‌کنند و با مهیا کردن شرایط مناسب برای گلیکولیزها، الیگومرها را در مقیاس بسیار کوچک‌تری تولید خواهند کرد که طول زنجیر الیگومرها به شرایط موجود در عملیات بستگی خواهد داشت.
با ما همراه باشید: مراحل تولید بطری پت