روش بازیافت بطری های پت
در بیشتر کشورهای دنیا مخصوصا کشورهای پیشرفته یکی از معضلات و بزرگ ترین مشکلات در محیط زیست بعد از تغییرات آب و هوایی، زباله ها و آسیب ها و مشکلات بازیافت آنها است. بازیافت بطری پت به الیاف و بازیافت کیسه ها و بطری های پلاستیکی دارای اهمیت زیادی است. زیرا این مواد می تواند تا سالیان زیادی روی زمین باقی بماند و از بین نرود. پس تنها راه بازیافت این مواد و تبدیل آنها به مواد مورد استفاده است.
مطالب مرتبط: بطری PET قابل بازیافت است؟
بازیافت و فواید آن
بازیافت در حالت کلی یعنی از موادی که قبلا مصرف شده در تولید و ساختن دوباره همان مواد یا کالاهای دیگر استفاده شود. به طور مثال می توان کاغذهای تازه ای را از کاغذهای باطله تولید کرد. بازیافت دارای مراحلی است که از طریق آن می توان مواد مختلف را جمع آوری و جداسازی کرده و به عنوان مواد خام در تولید کالاهای جدید از آنها استفاده کرد. البته مراحل این کار زیاد است و دارای مزایای زیادی برای افراد و محیط زیست است. بازیافت مواد مختلف مانند بازیافت بطری پت به الیاف و بازیافت زباله‌های دیگر دارای مزایایی است که به بشر کمک زیادی می کند.
با مصرف و بازیافت زباله می توان در منابع موجود طبیعی صرفه جویی کرد. در ازای استفاده کردن از مواد خام در تولید کالاهای جدید و نو می توان از مواد بازیافتی استفاده کرد. از دیگر مزیت های آن این است که در استفاده از انرژی هم صرفه جویی می شود که البته در زمان بازیافت نیاز به کمی انرژی است و میزان آنها اندک است. از مهم ترین مزیت بازیافت این است که به مکان و فضای کمتری برای دفن این زباله ها نیاز است.
بیشتر بخوانید: بازیافت مواد پلیمری
روش تبدیل بطری به الیاف
یکی از روش های بازیافت انواع بطری های پلاستیکی پلی اتیلن که از ردیف اول از انواع پلاستیک های PET بازیافتی است. دارای علامت مشخص بازیافت روی آن است که به الیاف مصنوعی تبدیل می شوند. روش کار بازیافت بطری پت به الیاف پلی استری بدین صورت است که در کارگاه هایی به نام هات واش تمامی این بطری ها را جمع آوری می کنند و به کارگاه های مخصوص تولید پرک یا همان هات واش می برند. زباله ها و مواد ناخالص مانند: شن، لیبل، درب، ماسه و … را از بطری ها طبق رنگ جداسازی می کنند. بعد از این کار این مواد وارد مسیر تولید شده و بعد از این در مراحل انجام تولید به پرک تبدیل می شوند. سپس طبق رنگ و مواد ناخالصی که دارند در همان پرک طبقه بندی می‌شوند. کیفیت الیاف زمانی مرغوب و بهتر می شود که میزان مواد ناخالصی در پرک کمتر باشد.
مراحل استانداردی در پرک که در زمان تولید و بازیافت بطری پت به الیاف مواد مرغوب و با کیفیت استفاده می شود، در بعضی از مکان های تولیدی این مسئله از اهمیت کمتری برخوردار است. پرک هایی که تولید شد را معمولا به کارخانه های تولید الیاف می فرستند که در آنجا تست و آزمایش و بررسی شوند. در این مرحله پرک های آماده را در سیلوهایی ذخیره می کنند تا بعد از طی مراحل ذوب ریسی تبدیل به الیاف شوند که بعد وارد مرحله و قسمت های کشش و استنتر می شوند. بعد از طی این مراحل خصوصیات الیاف تولید شده تثبیت می شود. الیافی که تولید می شود در بسیاری از صنایع مانند: صنایع اتومبیل سازی، عایق های رطوبتی، موکت و فرش، مبلمان و … کاربرد دارد.
بازیافت پلاستیک ها به روش مکانیکی
یکی از روش های بسیار رایج بازیافت بطری پت به الیاف، بازیافت مکانیکی است که روشی سنتی بوده و برای موادی به نام ترموپلاستیک ها روش مناسبی است. در روش بازیافت مکانیکی معمولا زباله و بطری های پلاستیک را م ی‌شویند. طبق رنگ بندی و مواد پلیمری آنها را از هم جداسازی می کنند و دوباره آنها را ذوب می‌کنند تا به صورت گلوله در بیاید. این گلوله های آماده شده توسط مراحلی که شامل ذوب و انواع قالب گیری است، دوباره به کالاهای پلاستیک جدیدی تبدیل می کنند.
البته در روش و مراحل بازیافت مکانیکی نمی توان انواع پلاستیک ها را به صورت نامحدود بازیافت کرد. زیرا پلاستیک هایی هستند که بسیار کثیف هستند و باید خوب شسته شوند تا دوباره به مسیر بازیافت های مکانیکی منتقل شوند. این موارد به دلیل شلوغ بودن و هزینه زیادی که دارند، از طریق روش های دیگر مانند روش حرارتی و شیمیایی بازیافت می شوند. امروزه روش بازیافت بطری پت به الیاف که به روش مکانیکی انجام می‌شود، یک روش کم هزینه بوده و می توان گفت از روش های بازیافت خوب پلاستیک محسوب می شود.
مزایای استفاده از بازیافت پلی استر
بازیافت بطری پت به الیاف پلی استر که در آن نسبت به پلی استرهای معمولی از انرژی کمتری هم استفاده می شود، مزایای زیادی در کشور دارد. به چند نمونه آن اشاره می کنیم که شامل موارد زیر هستند:
- با به کار بردن بطری های پت برای بازیافت موجب کمتر شدن زباله ها و آلودگی کم هوا خاک و آب می شوید.
- استفاده کردن از پلی استرهای بازیافتی وابستگی کشور را به نفت که مواد اولیه در تولید انواع محصولات مخصوصا نخ است، را کمتر می کند.
از دیگر مزیت های آن این است که لباس هایی که از این پلی استرها تولید می شود را می توان دوباره بازیافت کرد و از کیفیت آن کم نمی شود. با این روش ضایعات هم کاهش پیدا می کند. پس پلی استرها را می توان دوباره بازیافت کرده و قابلیت بازیافت همیشگی را دارند. این بازیافت در مورد دیگر الیاف رخ نمی دهد. الیاف پلی استر دلیل تجزیه ناپذیری می تواند به عنوان یک مزیت هم به شمار بیایند.
پلی استرهای بازیافتی در کجا استفاده می شوند؟
با طی مراحل بازیافت بطری پت به الیاف پلی استری که از این مواد بازیافتی تولید می شود را به عنوان PRET هم نام گذاری می کنند. پارچه های مصنوعی تولید شده از این بطری ها دوباره قابل بازیافت هستند. بطری پلاستیکی که ذوب شده و به گلوله تبدیل می شود، طی مراحلی به نخ تبدیل می شود که از این نخ ها در تولید پارچه های پلی استر که از بازیافت ایجاد شده استفاده می شود. این پلی استرها در کالاهای مختلفی مانند: لوازم و اثاثیه داخلی، فرش و پوشاک به کار برده می شود و دارای قیمت پایین تری نسبت به پلی استرهای طبیعی است. می توان گفت بر محیط زیست هم کمتر تاثیر می گذارد. بیشتر کشورهای جهان به این بازیافت مواد توجه خاصی نشان می دهند و حتی از این پلی استرها در تولید لباس های زیر زنانه هم استفاده می شود تا تاثیر آن بر محیط زیست کمتر شود. برای تولید پلی استرهای بازیافتی نیاز به انرژی آب و برق کمتری نسبت به تولید پلی استرهای طبیعی است.
کلام پایانی
بیشتر مردم بعد از استفاده از بطری های پلاستیکی آن را دور می اندازند. برای اینکه بازیافت بطری پت به الیاف انجام شود، باید این بطری ها را از موادی مانند: چوب، آهن و دیگر پلاستیک ها جدا کرده و با روش های مختلف و ماشین آلات آنها را بازیافت کرد. در ایران از صنعت نوظهور و نوپا بازیافت بطری های پت است.